Standardy ochrony małoletnich
Informujemy, że nasza Fundacja posiada Politykę Standardów Ochrony Małoletnich, która ma na celu zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa i ochrony dzieci w każdym aspekcie naszej działalności.
Normy ogólne
Fundacja Rodzina w Służbie Człowieka (dalej Fundacja RSC) została powołana przez Klasztor św. Mikołaja Biskupa Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w Rychwałdzie dla krzewienia wartości chrześcijańskich, realizacji charyzmatu franciszkańskiego oraz idei służbie rodzinie i dobru człowieka. Z tej racji naszą zasadą jest wspieranie budowania pięknych więzi małżeńskich oraz działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Podejmowane przez Fundację RSC działania na rzecz osób małoletnich chociaż nie są priorytetowym dziełem fundacji to jednak zawsze odzwierciedlają godność i szacunek oraz potrzeby tych osób. Każdy pracownik i wolontariusz Fundacji RSC traktuje dziecko z odpowiednim poważaniem i uznaniem wartości jaką sama w sobie posiada osoba ludzka. Z tej racji niedopuszczalne jest stosowanie przez kogokolwiek wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie. Fundacja RSC, realizując te cele, działa w ramach obowiązującego prawa, swoich przepisów wewnętrznych oraz swoich kompetencji.
1. Standardy Ochrony Małoletnich zostały opracowane i wprowadzone w życie jako wewnętrzny dokument Fundacji RSC, w którym zawarta jest polityka ochrony dzieci uczestniczących w programach edukacyjnych i dziełach organizowanych przez fundację zgodnie z obowiązującymi standardami wyznaczonymi zarówno przez dokumenty państwowe (Ustawę o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz innych ustaw z dn. 28 lipca 2023 r. – tzw. „Ustawa Kamilka”), jak i wskazania wynikające z Wytycznych Kościoła Rzymskokatolickiego w Polsce.
2. Polityka ochrony dotyczy szczegółowych zasad bezpieczeństwa i sposobów ochrony dzieci, czyli:
a. rekrutacji personelu i osób zaangażowanych w dzieła fundacji;
b. bezpiecznych relacji pomiędzy dorosłymi zatrudnionymi i pomagającymi w fundacji (wolontariusze) a dziećmi;
c. bezpiecznych relacji pomiędzy rówieśnikami;
d. zasady ochrony wizerunku i danych osobowych;
e. sposobu reagowania w fundacji na przypadki podejrzenia, że dziecko doświadcza przemocy fizycznej, psychicznej czy seksualnej i zasad prowadzenia rejestru interwencji;
f. pomocy osobom pokrzywdzonym.
3. W Fundacji RSC uznajemy jako zachowania niedozwolone wobec małoletnich wszelkie formy złego traktowania dziecka, które dzieli się powszechnie na pięć podtypów: przemoc fizyczna, znęcanie się emocjonalne/psychiczne, zaniedbanie, narażenie na przemoc w rodzinie, wykorzystywanie seksualne. W kontekście Kościoła Rzymskokatolickiego ważne jest dla nas także uznanie przemocy duchowej za dodatkowy podtyp przemocy. Co przez to rozumiemy:
Przemoc fizyczna to przemoc, w wyniku której dziecko doznaje fizycznej krzywdy lub jest nią potencjalnie zagrożone. Krzywda ta następuje w wyniku działania bądź zaniechania działania ze strony rodzica lub innej osoby odpowiedzialnej za dziecko, lub której dziecko ufa, bądź która ma nad nim władzę. Przemoc fizyczna wobec dziecka może być czynnością powtarzalną lub jednorazową.
Przemoc psychiczna i emocjonalna to przewlekła, niefizyczna, szkodliwa interakcja wobec dziecka, obejmująca zarówno działania, jak i zaniechania. Zaliczamy do niej m.in. niedostępność emocjonalną, zaniedbywanie emocjonalne, relację z dzieckiem opartą na wrogości, obwinianiu, oczernianiu, odrzucaniu, nieodpowiednie rozwojowo lub niekonsekwentne interakcje z dzieckiem, niedostrzeganie lub nieuznawanie indywidualności dziecka i jego granic psychicznych.
Zaniedbywanie dziecka to chroniczne lub incydentalne niezaspokajanie jego podstawowych potrzeb fizycznych/psychicznych i/lub nierespektowanie jego podstawowych praw, powodujące zaburzenia jego zdrowia i/lub trudności w rozwoju. Do zaniedbywania dochodzi w relacji dziecka z osobą, która jest zobowiązana do opieki, wychowania, troski i ochrony dziecka.
Narażenie na przemoc w rodzinie to forma psychicznego znęcania się nad dzieckiem, w której dziecko jest obecne – słyszy lub widzi – gdy inny członek rodziny doświadcza przemocy fizycznej, psychicznej lub seksualnej albo widzi szkody wyrządzone osobom lub mieniu w wyniku agresywnego zachowania członka rodziny.
Wykorzystywanie seksualne dziecka to włączanie dziecka w aktywność seksualną, której nie jest ono w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody i/lub na którą nie jest dojrzałe rozwojowo i nie może zgodzić się w ważny prawnie sposób i/lub która jest niezgodna z normami prawnymi lub obyczajowymi danego społeczeństwa. Z wykorzystaniem seksualnym mamy do czynienia, gdy taka aktywność wystąpi między dzieckiem a dorosłym lub dzieckiem a innym dzieckiem, jeśli te osoby ze względu na wiek bądź stopień rozwoju pozostają w relacji opieki, zależności, władzy. Celem takiej aktywności jest zaspokojenie potrzeb innej osoby. Obejmuje zachowania z kontaktem fizycznym (w tym penetracyjne) oraz bez kontaktu fizycznego, może wtedy przybrać formę seksualizacji, robienia zdjęć lub filmów wideo przedstawiających dzieci o charakterze jednoznacznie seksualnym, zmuszania dzieci do oglądania czynności seksualnych lub wzięcia w nich udziału lub zmuszania dzieci do uprawiania seksu lub angażowania się w czynności seksualne z innymi dziećmi lub dorosłymi. Obejmuje również wyzyskiwanie seksualne dzieci, czyli czerpanie zysku np. z pornografii z udziałem dzieci lub prostytucji dziecięcej.
Grooming (wobec dziecka) to zachowania, których celem jest przygotowanie dziecka do wykorzystywania seksualnego. Obejmuje nawiązanie szczególnej relacji z dzieckiem, często również warunkowanie rodziców i innych dorosłych oraz osłabienie ich czujności, aby myśleli, że relacja z dzieckiem jest normalna i pozytywna.
Przemoc rówieśnicza (agresja rówieśnicza, bullying) występuje, gdy dziecko doświadcza różnych form przemocy ze strony rówieśników, bezpośrednio lub z użyciem technologii komunikacyjnych. Ma miejsce wtedy, gdy działanie ma na celu wyrządzenie komuś przykrości lub krzywdy (intencjonalność), ma charakter systematyczny (powtarzalność), a ofiara jest słabsza od sprawcy bądź grupy sprawców. Obejmuje przemoc werbalną (np. przezywanie, dogadywanie, ośmieszanie), relacyjną (np. wykluczenie z grupy, ignorowanie, nastawianie innych przeciwko osobie), fizyczną (np. pobicie, kopanie, popychanie, szarpanie), materialną (np. kradzież, niszczenie przedmiotów) oraz elektroniczną (złośliwy SMS lub e-mail, wpis w mediach społecznościowych, umieszczanie w Internecie zdjęć lub filmów ośmieszających ofiarę), a także przemoc podczas randki ze strony chłopaka/dziewczyny.
Przemoc duchowa to pogwałcenie czyjegoś prawa do duchowej autonomii. Jeśli jakaś grupa ludzi twierdzi, że wie lepiej niż ktokolwiek inny, czego chce Bóg, i wymaga od ludzi podążania za sobą w autorytarnym i bezwzględnym posłuszeństwie, ograniczając ich akty woli, tworzy system przemocowy. W tym systemie jedna z osób lub więcej rości sobie prawo do zachowania się w stosunku do drugiego w sposób, którego ten drugi nie chce, którego by nie wybrał i którego nie ma możliwości odrzucić. W przemocy duchowej mamy odwoływanie się do przekonań religijnych i wiary osoby w celu wyrządzenia jej szkody. Może mieć negatywny wpływ na duchowość osoby poszkodowanej, zwłaszcza gdy dopuszcza się jej osoba posiadająca duchowy autorytet i zaufanie w Kościele.
STANDARD 1
Stworzenie i zachowanie bezpiecznego dla małoletnich środowiska w fundacji
1. Fundacja RSC jest nastawiona na budowanie przestrzeni bezpiecznej dla dzieci, gdzie pracownicy i wolontariusze fundacji starają się eliminować potencjalne zagrożenia płynące od poszczególnych osób, środowisk lub źle działających struktur społecznych.
W tym celu przyjęła poniższe Standardy Ochrony Małoletnich w których:
a. wypracowała zasady zachowania dorosłych wobec małoletnich oraz osób małoletnich pomiędzy sobą,
b. wyznaczyła osoby odpowiedzialne za wdrożenie standardów, przyjmowanie zgłoszeń, prowadzenie interwencji, składanie zawiadomień oraz udzielanie wsparcia osobom pokrzywdzonym,
c. określiła zasady i procedury dotyczące m. in. korzystania z urządzeń elektronicznych, Internetu, ochrony przed treściami szkodliwymi,
d. ustaliła procedury interwencji w sytuacjach podejrzenia lub zgłoszenia przemocy wobec dziecka, czy to ze strony dorosłych, czy rówieśników.
2. Nadto, Standardy Ochrony Małoletnich są dostępne w biurze fundacji i podane do publicznej wiadomości na stronie internetowej oraz wywieszone w gablocie w miejscu przebywania małoletnich.
3. Zarząd Fundacji RSC powołał Zespół ds. Prewencji. W jego skład wchodzą: osoba odpowiedzialna za standardy ochrony dzieci, osoba zaufana oraz osoba odpowiedzialna za interwencję.
a. Osoba odpowiedzialna za standardy troszczy się o to, aby standardy były
w fundacji znane, wdrażane i przestrzegane. W Fundacji RSC rolę tę pełni Marek Wójcik członek zarządu fundacji.
b. Osoba zaufana powołana jest do przyjmowania zgłoszeń w przypadku naruszenia standardów lub zaistnienia incydentów przemocy. Nie może ona na własną rękę podejmować działań służących wyjaśnieniu podejrzeń i zarzutów lub weryfikacji zgłaszanych faktów. Współpracuje ściśle z osobą odpowiedzialną za interwencję. Osoby te zobowiązane są do zachowania poufności [zob. załącznik 4]. W Fundacji RSC zadanie to pełni Aleksandra Zawada.
c. Osobą odpowiedzialną za interwencję w przypadku podejrzenia lub zaistnienia przemocy jest prezes zarządu fundacji. W Fundacji RSC misję tę pełni Bogdan Kocańda.
STANDARD 2
Weryfikacja osób pracujących z dziećmi w Fundacji RSC
1. O każdej osobie zaangażowanej w fundacji i mającej kontakt z dziećmi w obszarze związanym z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez dzieci, lub z opieką nad dziećmi prezes zarządu fundacji uzyskuje dane z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (https://arch-bip.ms.gov.pl/pl/rejestry-i-ewidencje/rejestr-sprawcow-przestepstw-na-tle-seksualnym/).
2. Dodatkowo, przed nawiązaniem stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do działalności wolontariackiej związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez dzieci, lub z opieką nad nimi prezes zarządu fundacji ma obowiązek uzyskania od tej osoby informacji z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdz. XIX k.k. (przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu) i XXV k.k. (przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości) oraz w zakresie art. 189a k.k. (handel ludźmi), art. 207 k.k. (znęcanie się nad osobą najbliższą lub pozostającą w stosunku zależności) oraz przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Nadto, osoba tak podpisuje oświadczenie o niekaralności za przestępstwa na szkodę dzieci [zob. załącznik 5].
3. Obowiązki pracowników i wolontariuszy pracujących z małoletnimi. Osoby te powinny:
a. czuwać nad własną dojrzałością emocjonalną, psychiczną, duchową;
b. wspierać dzieci w ich rozwoju ku dojrzałości;
c. dbać o respektowanie zasad kultury (wobec dzieci i między nimi);
d. czuwać nad równym traktowaniem wszystkich dzieci, z uwzględnieniem ich szczególnych potrzeb i osobistych uwarunkowań;
e. dbać o przestrzeganie prawa do nienaruszalności cielesnej i prywatności;
f. organizować działania fundacji w miejscach bezpiecznych;
g. utrzymywać możliwie żywy i transparentny kontakt z rodzicami dzieci;
h. dbać o przestrzeganie zasad prywatności i ochrony wizerunku oraz danych osobowych dzieci.
STANDARD 3
Sposób reagowania na oskarżenia lub niewłaściwe zachowania
1. W przypadkach przemocy fizycznej bądź seksualnej, gdy sprawcą jest osoba dorosła lub dziecko, zgłaszamy ten fakt zgodnie z prawem do organów ścigania oraz
w przypadku kapłana lub osoby konsekrowanej do delegata właściwej instytucji kościelnej.
2. Gdy sprawa dotyczy niewłaściwego zachowania osób świeckich zatrudnionych
w Fundacji RSC bądź wolontariuszy, sprawę badamy i podejmujemy adekwatne kroki w zależności od tego, czego dotyczyło to zachowanie. Każdorazowo należy podjąć z tą osobą rozmowę i jeśli zajdzie taka potrzeba, to okresowo lub stale wycofać ją z działań fundacji.
3. Jeśli niewłaściwe zachowanie dotyczy dziecka zawiadamiamy o tym jego rodziców i wraz z nimi podejmujemy odpowiednie działania.
4. Jeśli sprawa dotyczy niewłaściwych zachowań dzieci wobec siebie nawzajem, niezwłocznie zawiadamiamy rodziców dzieci i wraz z nimi podejmujemy odpowiednie działania.
5. Osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń współpracuje z prezesem zarządu fundacji.
6. Każda informacja o niewłaściwym zachowaniu jest traktowana poważnie, gdyż jest działaniem prewencyjnym.
7. Jeśli jakakolwiek osoba dorosła zaangażowana w programy i działania Fundacji RSC dowie się od dziecka, że doświadcza ono przemocy, automatycznie ma obowiązek zastosowania się do art. 304 k.p.k. mówiącego o tym, że każdy, kto dowie się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję.
STANDARD 4
Zapewnienie opieki i wsparcia osobom skrzywdzonym
1. Każda osoba małoletnia, która mówi o doświadczanej przez siebie krzywdzie jest przyjęta z szacunkiem i uważnie wysłuchana.
2. Nie podważamy tego, co nam objawił małoletni, lecz z akceptacją przyjmujemy i podejmujemy odpowiednie kroki badawcze i prewencyjne.
3. Osoba skrzywdzona otrzyma informację o możliwych formach pomocy, z której może skorzystać w obszarze działania Fundacji RSC lub poza nią.
4. W przypadku powzięcia przez pracownika lub wolontariusza podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone, lub zgłoszenia takiej okoliczności przez dziecko lub opiekuna dziecka, wskazana osoba ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania uzyskanej informacji zarządowi Fundacji. Notatka może mieć formę pisemną lub mailową [zob. załącznik 2].
5. Interwencja prowadzona jest przez Prezesa Zarządu Fundacji – Bogdan Kocańda, tel. 608 388 826.
6. Jeżeli zgłoszono krzywdzenie ze strony osoby wyznaczonej do prowadzenia interwencji, wówczas interwencja prowadzona jest przez inną osobę z Zarządu lub Rady Fundacji.
7. Z przebiegu każdej interwencji sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi Załącznik [3] do niniejszego dokumentu. Kartę załącza się do rejestru interwencji prowadzonego przez fundację.
8. W sytuacji, gdy osoba wskazana jako sprawca jest osobą zaangażowaną w Fundacji RSC, jak najszybciej zapewniamy bezpieczeństwo osobie skrzywdzonej (np. przez niedopuszczanie do niej osoby wskazanej lub podejrzanej o krzywdę). Następnie udzielamy jej pomocy, jakiej potrzebuje. Osoby poszkodowane nie będą obarczane kosztami udzielanej im pomocy.
9. Troska wobec osoby skrzywdzonej i jej bliskich polega przede wszystkim na życzliwym wysłuchaniu i pomocy w odbudowaniu jej więzi z Fundacją RSC.
10. Jeśli osoba skrzywdzona należała do jakiejś grupy działającej w ramach programu Fundacji RSC lub innych jej działań, również pozostali uczestnicy tej grupy otrzymają pomoc duszpasterską i psychologiczną.
11. Jeśli osobą skrzywdzoną jest dziecko, pomoc otrzymuje również jego rodzina.
12. Pracownicy i zaangażowani w dane dzieło lub projekt wolontariusze będą we właściwy sposób poinformowani o tym, co się wydarzyło, oraz otrzymają stosowną pomoc. Należy przy tym zachować zasadę ochrony dobrego imienia osoby skrzywdzonej.
13. Jeśli zgłoszenie dotyczy przestępstwa określonego w prawie karnym i/lub kanonicznym, osoba przyjmująca zgłoszenie postępuje zgodnie z procedurami zawartymi w Wytycznych KEP.
14. Jeśli zgłoszenie dotyczy innej krzywdy czy niewłaściwego zachowania, osoba zgłaszająca otrzymuje informację o podjętych w sprawie krokach.
15. Wszelkie działania i uzyskane informacje objęte są zasadą poufności, ale osoby skrzywdzonej nie zobowiązujemy do zachowania tajemnicy.
STANDARD 5
Sposób postępowania z podejrzanymi o wykorzystanie seksualne i przemoc
1. W projektach i działaniach Fundacji RSC nie mogą pracować z dziećmi osoby, które są oskarżone o różne przestępstwa bądź mają wyrok w zawieszeniu, lub też wróciły do środowiska po odbytym wyroku.
2. W sytuacji, gdy podejrzanym lub oskarżonym jest dziecko, należy współpracować
z jego rodzicami lub opiekunami prawnymi w takim zakresie, w jakim jest to możliwe
i potrzebne.
3. W sytuacji, gdy osobą podejrzaną lub oskarżoną jest kapłan lub osoba konsekrowana, stosujemy się do wskazań uzyskanych od biskupa miejsca lub przełożonych zakonnych. Nadto, osoba odpowiedzialna w Fundacji RSC za interwencję zgłasza sprawę bezpośrednio do diecezjalnego lub zakonnego delegata ds. ochrony dzieci i młodzieży. Wobec takiej osoby powzięte zostają kroki przewidziane przez Wytyczne KEP.
4. Gdy osobą podejrzaną lub oskarżoną jest świecki pracownik lub wolontariusz, taką osobę odsuwamy od podejmowanej pracy związanej z kontaktem z dziećmi na czas wyjaśnienia sprawy lub do czasu decyzji prokuratury oraz obejmujemy ją stosowną opieką (psychologiczną, duszpasterską).
5. W procesie wyjaśniania sprawy oraz w podawaniu informacji zadbamy o zachowanie ochrony dobrego imienia domniemanego sprawcy.
STANDARD 6
Zasady chroniące w obszarze oddziaływania Fundacji RSC (kodeksy zachowań, wyjazdy, Internet, ochrona wizerunku dziecka)
1. Zasady chroniące w kontakcie bezpośrednim:
a. Wszystkie spotkania z dziećmi w ramach programów i działań Fundacji RSC są organizowane w miejscach oficjalnych, ogólnodostępnych i do tego przygotowanych.
b. Nie można przebywać z dzieckiem sam na sam w warunkach odizolowanych. Jeżeli dobro dziecka wymaga indywidualnego spotkania np. w poradni rodzinnej, nie może się ono odbywać w sekrecie (o spotkaniu wiedzą rodzice) i w warunkach odizolowanych. Osoba przeprowadzająca spotkanie (np. psycholog dziecięcy) troszczy się o transparentność (np. drzwi pomieszczenia nie mogą być zamknięte na klucz, ma być obecność innych osób w bezpośrednim pobliżu). Spotkania takie nie mogą odbywać się w późnych godzinach wieczornych (po godz. 20.00 lub nocą).
c. Dzieci nie mogą przebywać w pomieszczeniach mieszkalnych bez opieki rodzica lub opiekuna prawnego.
d. Dzieci zawsze mają pozostawać pod opieką osoby dorosłej. Podczas pełnienia funkcji wychowawczych pracownicy lub wolontariusze Fundacji RSC nie mogą pozostawać pod wpływem alkoholu lub substancji psychoaktywnych ani przyjmować ich w obecności dzieci.
e. Dzieci w obszarach działania Fundacji RSC nie mogą przebywać pod wyłączną opieką innego dziecka.
f. Zakazane jest przewożenie dzieci prywatnymi samochodami, zwłaszcza w pojedynkę, bez wiedzy i wyraźnej zgody rodziców lub opiekunów prawnych.
g. W prywatne życie dziecka wolno ingerować tylko w takim wymiarze, w jakim wymaga tego konkretny problem.
h. W przypadku konieczności podjęcia rozmów na temat seksualności należy wykazać się delikatnością i roztropnie rozeznać, czy takiej rozmowy nie powinien przeprowadzić specjalista.
i. W obecności dzieci nie wolno wypowiadać treści i żartów o podtekście seksualnym. Zabronione jest prezentowanie dzieciom treści obscenicznych, erotycznych, pornograficznych lub mających podtekst seksualny, zawierających sceny brutalnej przemocy bądź nieodpowiednich do wieku i wrażliwości odbiorców w jakikolwiek sposób i za pomocą jakiegokolwiek urządzenia.
j. Niedozwolone jest stosowanie przemocy fizycznej oraz psychicznej, takiej jak: poniżanie, upokarzanie, ośmieszanie, dokuczanie, szykanowane, znęcanie się itp., zarówno w bezpośrednich kontaktach, jak i za pośrednictwem mediów społecznościowych.
k. Niedopuszczalne są wszelkiego rodzaju nadużycia duchowe (w obszarze spowiedzi, poradnictwa itp.).
l. Każdy przypadek przemocy fizycznej, psychicznej (emocjonalnej) czy seksualnej pomiędzy dziećmi wymaga natychmiastowej reakcji ze strony opiekunów.
m. Nie wolno dotykać dzieci wbrew ich woli ani w sposób nieadekwatny do relacji duszpasterskich i wychowawczych.
2. Zachowania niedozwolone:
a. wszelkie formy okazywania niechcianej czułości;
b. dotykanie piersi, pośladków, genitaliów i ich okolic (choćby przez bieliznę lub odzież);
c. pocałunki;
d. mocne i zamykające uściski, uniemożliwiające przerwanie kontaktu;
e. klepanie po pośladkach, udach, kolanach, głowie;
f. łaskotanie lub mocowanie się w dużej bliskości cielesnej;
g. masaże;
h. sadzanie na kolanach;
i. kładzenie się lub spanie obok;
j. ocieranie się;
k. seksualizacja i seksizm;
l. różne formy poniżania oraz mobbing;
m. używanie wulgaryzmów.
3. Zachowania właściwe w naszym kręgu kulturowym:
a. uścisk dłoni lub delikatne objęcie, przytulenie, pocałunki w policzek;
b. delikatne poklepanie po ramionach lub plecach jako wyraz akceptacji wsparcia, pocieszenia;
c. dotyk ramion, rąk czy barku jako wyraz bliskości;
d. trzymanie się za ręce w czasie np. zabawy lub dla uspokojenia wzburzenia emocjonalnego;
e. trzymanie za ręce dzieci w czasie spaceru;
f. siadanie w pobliżu małych dzieci;
g. podnoszenie lub trzymanie na rękach dzieci do ok. 3. roku życia;
h. przytulanie i branie na kolana małych dzieci za zgodą ich rodziców i najlepiej w ich obecności;
i. dzieciom nie wolno robić zdjęć lub filmować bez ich zgody. Nie wolno upubliczniać zdjęć, filmów z udziałem dzieci bez pisemnej zgody ich rodziców lub opiekunów prawnych, z wyjątkiem zdjęć dużych grup w miejscach publicznych w związku z informowaniem o wydarzeniach;
j. zabrania się częstowania dzieci tytoniem, alkoholem i innymi substancjami psychoaktywnymi, posiadania środków niedozwolonych przez prawo. Nie wolno również tolerować ich posiadania oraz zażywania przez dzieci.
4. Zasady ochrony dotyczące wyjazdów: Pracownicy i wolontariusze Fundacji RSC, podejmując programy i działania z udziałem dzieci zobowiązani są do:
a. zapoznania rodziców lub opiekunów prawnych dzieci z harmonogramem prowadzonych spotkań;
b. zadbania o wyrażenie przez nich zgody w formie pisemnej na udział w spotkaniach;
c. ustalenia zasady odbioru dzieci;
d. ustalenia zasady komunikacji elektronicznej z dziećmi;
e. tego, aby wszystkie formy zorganizowanego czasu, a w sposób szczególny wypoczynku dzieci powinny być realizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa;
f. tego, aby na wyjazdy grupowe uzyskać pisemną zgodę rodziców lub opiekunów prawnych, po uprzednim zapoznaniu ich z ramowym planem działania i zasadami jego organizacji (regulaminem). Podczas wyjazdu rodzice lub opiekunowie prawni mają prawo do kontaktu ze swoim dzieckiem oraz z jego opiekunem; g. aby podczas wyjazdów fundacyjnych opiekunowie nie nocowali w tym samym pomieszczeniu co podopieczni. W sytuacji szczególnej, wymagającej od opiekuna pozostania w nocy w pomieszczeniu z wychowankiem, powinien on o tym fakcie zawiadomić inną osobę dorosłą, kierownika wyjazdu oraz, jeśli to możliwe, rodzica lub opiekuna prawnego wychowanka. Jeśli wyjazd przewiduje noclegi zbiorowe, organizator zawiera informację na ten temat w regulaminie. Szczególnie zadbać należy o ochronę dzieci w toaletach, łazienkach, przebieralniach czy szatniach.
5. Zasady ochrony dotyczące udostępniania z Internetu:
Fundacja RSC nie zapewnia dzieciom dostęp do Internetu.
6. Zasady ochrony wizerunku dziecka:
a. Fundacja RSC, uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku dziecka.
b. Pracownikom i wolontariuszom fundacji nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) w obszarach działania fundacji bez pisemnej zgody opiekuna dziecka.
c. W celu uzyskania zgody, o której mowa powyżej, pracownik lub wolontariusz fundacji może skontaktować się z opiekunem dziecka i ustalić procedurę uzyskania zgody. Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna dziecka – bez wiedzy i zgody tego opiekuna.
d. Jeżeli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak: zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda opiekuna na utrwalanie wizerunku dziecka nie jest wymagana.
e. Upublicznienie przez pracownika lub wolontariusza wizerunku dziecka utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody opiekuna dziecka. Dobrą praktyką jest również pozyskiwanie zgód samych dzieci.
f. Pisemna zgoda powinna zawierać informację, gdzie będzie umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany (np. że umieszczony zostanie na stronie www.youtube.com w celach promocyjnych).
7. Zasady chroniące a dotyczące praktyk duchowych:
a. Sakrament pokuty i pojednania, a także spotkania związane z towarzyszeniem duchowym powinny odbywać się w miejscach do tego wyznaczonych (konfesjonał lub miejsce osobne, ale widoczne). Jeśli nie można zachować tej zasady (np. w czasie wakacji, pielgrzymki czy przy spowiedzi osoby chorej czy z niepełnosprawnością), należy zadbać o to, by spowiednik i penitent byli dostępni (drzwi pomieszczenia nie mogą być zamknięte na klucz) lub widoczni dla innych osób (np. przeszklenia w drzwiach, uchylone drzwi do pomieszczenia). Niedopuszczalne jest spowiadanie lub tzw. rozmowy duchowe w pokojach prywatnych.
b. Podczas tzw. Mszy świętych fundacyjnych oraz Mszy świętych o uzdrowienie połączonych z modlitwą wstawienniczą należy zadbać o to, aby modlitwa taka odbywała się przy głównym ołtarzu, w miejscach godnych, widocznych, centralnych, a nie w różnych „zaułkach”, przyciemnionych pomieszczeniach itp.
c. Zaleca się, aby odwiedziny chorych małoletnich (dotyczy kapłanów oraz świeckich pracowników i wolontariuszy fundacji) odbywały się w obecności osoby trzeciej (kogoś z rodziny, z sąsiedztwa, drugiego wolontariusza).
STANDARD 7
Edukacja małoletnich w ochronie swoich granic
Zapobieganie sytuacjom sprzyjającym wykorzystaniu małoletniego odbywa się również poprzez kształtowanie świadomości dzieci. Fundacja RSC zwraca szczególną uwagę na niewłaściwe zachowania w odniesieniu do dzieci:
a. pozostawianie dzieci bez opieki;
b. okazywanie niechcianej czułości;
c. próby nawiązywania kontaktu w miejscach odosobnionych;
d. epatowanie nagością oraz zapraszanie, zwłaszcza indywidualnie, do miejsc takich jak np. sauna;
e. przekraczanie granic nienaruszalności cielesnej;
f. zbyt intensywne dążenie do osobistego kontaktu;
g. infantylne zachowania opiekunów;
h. prowokacja i wciąganie w sytuacje dwuznaczne;
i. prezentowanie nieodpowiednich i wulgarnych treści (zwłaszcza materiałów
o charakterze erotycznym, pornograficznym, obrazujących przemoc lub w inny sposób przyczyniających się do dyskomfortu);
j. nadmierne i indywidualne obdarowywanie prezentami i inne formy faworyzowania;
k. brak empatii i wrażliwości na potrzeby dzieci;
l. proponowanie, używanie alkoholu lub środków psychoaktywnych itp. lub bycie pod ich wpływem.
Świadkowie takich sytuacji powinni podjąć odpowiednie działania.
STANDARD 8
Szkolenia i stałe wsparcie dla pracowników i wolontariuszy Fundacji RSC zaangażowanych w programy i dzieła fundacji z udziałem małoletnich
Ochrona przed krzywdzeniem małoletnich pośrednio wpisana jest w misję Fundacji RSC dlatego osoby uczestniczące w tej misji przez pracę z dziećmi zobowiązane są posiadać potrzebną wiedzę na temat ochrony dzieci i osób bezbronnych przed przemocą i dzielić się nią z rodzicami i dziećmi. Z tej racji wszyscy pracownicy i wolontariusze Fundacji RSC otrzymują potrzebną im wiedzę o standardach przyjętych i obowiązujących w fundacji – kodeksie zachowań, procedurach związanych z interwencją i zgłoszeniem. Szkolenia prowadzi osoba odpowiedzialna w fundacji za prewencję. Pracownicy i wolontariusze pełniący funkcje wychowawcze lub formacyjne dodatkowo otrzymują potrzebną wiedzę dotyczącą:
a. rodzajów przemocy (w tym przemocy rówieśniczej);
b. rozpoznawania oznak przemocy (w tym wykorzystania seksualnego);
c. strategii działania sprawców przemocy (w tym przemocy seksualnej);
d. rozmowy z dzieckiem/nastolatkiem/osobą bezbronną na temat krzywdy;
e. rozmowy z dorosłymi (gdy ktoś pracuje z grupą dorosłych) dotyczącą przemocy;
f. zagrożeń i ochrony przed szkodliwymi treściami w Internecie.
Każda osoba pracująca z małoletnimi co dwa lata uczestniczy w szkoleniu z zakresu prewencji i może liczyć na stałe wsparcie zarządu Fundacji RSC.
STANDARD 9
Zapewnienie jakości i ciągłości działań w zakresie prewencji
Dokument zawierający standardy ochrony małoletnich w Fundacji RSC aktualizowany jest co dwa lata.
Ewaluacja dokumentu dokonywana jest w fundacji przez Zespół ds. Prewencji,
a następnie konsultowana z osobami zaangażowanymi w programy i działania z udziałem małoletnich prowadzone przez fundację. W tym celu osoba odpowiedzialna za standardy przeprowadza wśród pracowników i wolontariuszy fundacji raz na dwa lata ankietę monitorującą wdrażanie i realizację polityki ochrony dzieci [zob. załącznik 6].
Dokument jest zatwierdzany za pomocą uchwały przez zarząd fundacji.
Normy końcowe
1. Dokument Standardy Ochrony Małoletnich wchodzi w życie z dniem jego ogłoszenia.
2. Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla pracowników i wolontariuszy fundacji, dzieci
i ich opiekunów, w szczególności poprzez przesłanie jego tekstu drogą elektroniczną oraz poprzez zamieszczenie na stronie internetowej i wywieszenie w widocznym miejscu
w siedzibie, również w wersji skróconej, przeznaczonej dla dzieci.
3. W ogólnodostępnym miejscu znajdą się „Ważne telefony i adresy”, które posłużą dzieciom, rodzicom, pracownikom i wolontariuszom fundacji.
Ważne telefony i adresy
❖ Numer alarmowy tel. 112;
❖ Policja 997;
❖ Pogotowie 999
❖ Komisariat Policji w Gilowicach – tel. 47 85 729 10
❖ Telefon Zaufania – 19 288 (linia dostępna od poniedziałku do piątku w godz. 20:00 – 08:00; w soboty, niedziele i święta – całodobowo)
❖ Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” – tel. 800 120 002 (24 godziny na dobę), e-mail: niebieskalinia@niebieskalinia.info
❖ Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Gilowicach 33 865 35 56 lub 513 186 391, e-mail: gops@gilowice.pl
❖ Anonimowa Policyjna Linia Specjalna „Zatrzymaj Przemoc” – tel. 800 120 148 – (bezpłatna linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu)
❖ Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży – tel. 116 111 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu) oraz Telefon dla rodziców i nauczycieli, którzy potrzebują wsparcia i informacji w zakresie przeciwdziałania i pomocy psychologicznej dzieciom przeżywającym kłopoty i trudności takie jak: agresja i przemoc w szkole – tel. 800 100 100 (linia czynna od poniedziałku do piątku, w godz. 12 – 15)
❖ Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Żywcu + 48 33 861 93 36, e-mail:
sekretariat@pcpr-zywiec.pl
❖ Prezes Zarządu Fundacji Rodzina w Służbie Człowieka: Bogdan Kocańda OFMConv, tel. 608 388 826; e-mail: fundacja@fundacjarsc.pl